Wyobraź sobie, że cofasz się w czasie o 10 000 lat. Nie ma supermarketów, fast foodów, ani nawet rolnictwa. Co byś jadł? To właśnie to pytanie stało się inspiracją dla diety paleo, która w ostatnich latach zyskała ogromną popularność wśród sportowców, zwłaszcza w społeczności CrossFit. Czy rzeczywiście jedzenie jak nasi przodkowie może pomóc współczesnym atletom osiągać lepsze wyniki? Przyjrzyjmy się bliżej tej fascynującej koncepcji żywieniowej i jej potencjalnemu wpływowi na wydolność CrossFiterów.
W artykule:
Czym jest dieta paleo?
Dieta paleo, znana również jako dieta paleolityczna lub dieta człowieka jaskiniowego, to sposób odżywiania inspirowany dietą naszych przodków z epoki paleolitu. Jej zwolennicy twierdzą, że ludzki organizm jest genetycznie przystosowany do spożywania pokarmów dostępnych przed rewolucją rolniczą.
Podstawową zasadą diety paleo jest eliminacja produktów przetworzonych i spożywanie naturalnych, nieprzetworzonych pokarmów. Oznacza to skupienie się na mięsie, rybach, jajkach, warzywach, owocach, orzechach i nasionach. Jednocześnie, dieta ta eliminuje produkty zbożowe, nabiał, cukier rafinowany, rośliny strączkowe i wysoko przetworzone oleje roślinne.
Wyobraź sobie typowy posiłek paleo: soczysty stek z grilla, podany z kolorową sałatką z awokado, orzechami i oliwą z oliwek. Brzmi apetycznie, prawda? To właśnie jeden z powodów, dla których ten rodzaj diety zyskał tak wielu zwolenników.

Hype już minął, czy właśnie wraca?
Dieta jaskiniowa przeżywała swój szczyt popularności w latach 2010-2015. W tym okresie była jednym z najczęściej wyszukiwanych tematów związanych z dietą w internecie, a księgarnie pękały w szwach od poradników na jej temat. Choć początkowy entuzjazm nieco opadł, dieta ta nadal ma wielu zwolenników, szczególnie w środowisku fitness i CrossFit.
Paleo 2.0 – nową droga?
Obecnie obserwujemy interesujące zjawisko – powrót zainteresowania dietą paleo, ale w bardziej zrównoważonej formie. Wielu sportowców i trenerów adaptuje zasady diety paleo do indywidualnych potrzeb, tworząc bardziej elastyczne podejście. Ten trend, który można nazwać „paleo 2.0”, skupia się na ogólnych zasadach zdrowego odżywiania inspirowanych dietą paleolityczną, ale bez rygorystycznego przestrzegania wszystkich ograniczeń.
Niektórzy CrossFiterzy włączają do swojej diety niewielkie ilości ryżu lub ziemniaków, aby zapewnić dodatkowe węglowodany niezbędne przy intensywnych treningach. Inni pozwalają sobie na okazjonalne spożycie nabiału, zwłaszcza fermentowanych produktów mlecznych, które mogą mieć korzystny wpływ na mikrobiom jelitowy.
Zasady diety paleo
Główne zasady diety paleo są proste, ale ich wprowadzenie w życie może wymagać znaczących zmian w nawykach żywieniowych. Oto kluczowe wytyczne:
Spożywaj w obfitości:
- Mięso, najlepiej z wolnego wybiegu lub dziczyzna
- Ryby i owoce morza, bogate w kwasy omega-3
- Jaja, najlepiej od kur z wolnego wybiegu
- Warzywa, zwłaszcza zielone liściaste
- Owoce, w umiarkowanych ilościach
- Orzechy i nasiona
- Zdrowe tłuszcze, takie jak oliwa z oliwek, olej kokosowy, awokado
Unikaj:
- Produktów zbożowych, w tym pełnoziarnistych
- Nabiału
- Roślin strączkowych, w tym soi
- Cukru rafinowanego i sztucznych słodzików
- Wysoko przetworzonych olejów roślinnych
- Wszelkich produktów wysoko przetworzonych
Kluczowe jest skupienie się na naturalnych, nieprzetworzonych pokarmach. Wyobraź sobie, że robisz zakupy tylko na obrzeżach supermarketu, gdzie znajdują się świeże produkty, mięso i ryby – to dobry punkt wyjścia dla diety paleo.
Plusy diety paleo punktu widzenia CrossFiterów
Dlaczego tak wielu CrossFiterów decyduje się na dietę paleo? Oto potencjalne korzyści:
- Stabilizacja poziomu cukru we krwi: Eliminacja rafinowanych węglowodanów może pomóc w utrzymaniu stabilnego poziomu energii podczas treningów. Wyobraź sobie, że możesz trenować dłużej i intensywniej bez nagłych spadków energii!
- Wsparcie regeneracji: Wysokie spożycie białka i zdrowych tłuszczów może przyczynić się do szybszej regeneracji po intensywnych treningach. To jak dać swoim mięśniom najlepsze paliwo do odbudowy.
- Redukcja stanów zapalnych: Eliminacja produktów potencjalnie prozapalnych może pomóc w zmniejszeniu bólu i przyspieszeniu gojenia się mikrourazów. Dla CrossFitera oznacza to mniej dni przestoju i szybszy powrót do treningu po ciężkich sesjach.
- Poprawa składu ciała: Dieta paleo może wspomóc redukcję tkanki tłuszczowej przy jednoczesnym zachowaniu masy mięśniowej. To kluczowe dla atletów dążących do optymalnej proporcji siły do masy ciała.
- Zwiększenie wrażliwości na insulinę: To może przełożyć się na lepsze wykorzystanie węglowodanów i efektywniejsze odżywienie mięśni. Wyobraź sobie, że każdy gram spożytych węglowodanów jest efektywniej wykorzystywany przez twoje ciało!
- Potencjalna poprawa zdrowia układu trawiennego: Eliminacja produktów, które dla niektórych osób mogą być trudne do strawienia (jak nabiał czy gluten), może przyczynić się do lepszego funkcjonowania jelit. A zdrowe jelita to podstawa dobrego samopoczucia i wydolności.
Za i przeciw diety paleo
Jak każde podejście żywieniowe, dieta paleo ma swoje mocne i słabe strony. Oto najważniejsze argumenty za i przeciw:
Zalety diety paleo…
- Eliminacja wysoko przetworzonych pokarmów
- Zwiększenie spożycia warzyw i owoców
- Nacisk na naturalne, pełnowartościowe produkty
- Potencjalne korzyści dla zdrowia układu trawiennego
- Możliwość poprawy składu ciała
- Stabilizacja poziomu cukru we krwi
…oraz jej wady:
- Możliwe niedobory niektórych składników odżywczych, szczególnie wapnia i witaminy D
- Trudności w zapewnieniu odpowiedniej ilości węglowodanów dla osób bardzo aktywnych fizycznie
- Potencjalnie wyższy koszt zakupów spożywczych
- Ograniczenia społeczne związane z restrykcyjnym podejściem do żywienia
- Brak długoterminowych badań nad skutkami stosowania diety paleo
- Możliwość przesadnego skupienia na produktach pochodzenia zwierzęcego
Podsumowując, dieta paleo może być fascynującym eksperymentem dla CrossFiterów poszukujących sposobów na optymalizację swojej diety. Oferuje potencjalne korzyści dla wydolności i regeneracji, ale jak każde podejście żywieniowe, powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb i preferencji.
Przed wprowadzeniem znaczących zmian w sposobie odżywiania, warto skonsultować się z dietetykiem sportowym. Specjalista pomoże opracować plan żywieniowy, który będzie nie tylko zgodny z zasadami paleo, ale przede wszystkim odpowiedni dla Twoich celów treningowych i stanu zdrowia. Pamiętaj, że najlepsza dieta to taka, której możesz przestrzegać długoterminowo i która sprawia, że czujesz się silny, zdrowy i pełen energii do kolejnych wyzwań na siłowni!
[1] Pitt, C. E. (2016). Cutting through the Paleo hype: The evidence for the Palaeolithic diet. Australian Family Physician, 45(1), 35-38.
[2] Jonsson, T., et al. (2009). Beneficial effects of a Paleolithic diet on cardiovascular risk factors in type 2 diabetes: a randomized cross-over pilot study. Cardiovascular Diabetology, 8(1), 35.
[3] Genoni, A., et al. (2019). Long-term Paleolithic diet is associated with lower resistant starch intake, different gut microbiota composition and increased serum TMAO concentrations. European Journal of Nutrition, 58(7), 2639-2658.
Ostatnio zmodyfikowany: 4 października, 2024